Bakan Çağlayana çıldırtan Çin eziyeti

BAHAR BAKIR'ın haberi

Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Çin ile Türkiye arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olan Urumçi olaylarının ardından geldiği Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde diplomatik skandalla karşı karşıya kaldı.

Çağlayan ve beraberindeki 14 kişilik heyetin Urumçi havalimanından Akşabat’a gitmek isterken Çin polisinin engeliyle karşılaşması diplomatik gerginliğin yaşanmasına neden oldu.

Kontrol noktasını terketti

Olaylar, Çağlayan ve heyetinin CZ 6015 sefer sayılı China Southern Havayolları’nın Urumçi’den Aşkabat’a gidecek olan uçağa binmek için Urumçi Havalimanı'na gelmesiyle başladı.

Kırmızı, yeşil ve gri pasaport sahibi olan Çağlayan ile Türk heyeti Urumçi Havaalanı’nda ekonomi sınıfı yolcularına uygulanan prosedür ile karşılaşınca gergin anlar yaşandı. Çağlayan’ın yanında Sincan Özerk Bölgesi Valisi Nur Bekri ve Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yetkililer olmasına rağmen sorun giderilemedi. Çağlayan bunun üzerine Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Murat Esenli’yle birlikte pasaport kontrol noktasını terk ederek durumun düzeltilmemesi halinde uçağa binmeyeceğini söyledi ve çıkış kapısına yöneldi.

Korumalarla polis arasında arbede

Çağlayan ile Esenli bir süre durum değerlendirmesi yaptılar. Bu sırada heyettekiler itirazlarla kontrol noktasından geçtikten sonra Çağlayan da koruması ve Esenli eşliğinde polis kontrol noktasına geldi. Çin polisi kontrol noktasından aranmadan geçen Çağlayan’a müdahale ederek x-ray cihazından geçirmek isteyince araya koruması girdi ve bakana hamle yapan Çin polisini durdurdu. Çağlayan’ın koruması ile Çin polisi arasında kısa süreli itiş kakış yaşandı. Çin Dışişleri Bakanlığı yetkileri, Çin Polisi, Türk heyeti ve Esenli olaya müdahale ederek tarafları yatıştırmaya çalıştı.

Nota gönderilsin, mektup yazılsın

O sırada bekleme salonunda olayları büyük bir gerginlik içinde izleyen Çağlayan bu durumu kınayarak Esenli’ye konuyla ilgili Çin Dışişleri Bakanlığı'na iletilmek üzere bir nota gönderilmesini ve Çin Başbakanı'na olayı anlatan bir mektup yazmasını söyledi. Çağlayan Çin tarafının yapılan bu saygısızlıktan dolayı özür dilemedikleri takdirde eylül ayı sonunda yapılması planlanan Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantısını iptal edeceğini belirtti.

Çağlayan daha sonra heyet üyeleri, görevliler ve gazetecilerle birlikte kendileri için bekletilen minibüse binerek apronda bekleyen uçağa geçti. Uçak yaşanan gerginlik nedeniyle 50 dakika rötarla kalktı.

ÇAĞLAYAN: (URUMÇİ'DE MEYDANA GELEN OLAYLARLA İLGİLİ) TÜRKİYE CUMHURİYETİ OLARAK OLAYLARA SEBEBİYET VERENLERİN EN KISA ZAMANDA TESPİT EDİLEREK ADALETİN ŞEFFAF TECELLİ ETMESİNİ İSTİYORUZ

Çin'in Başkenti Pekin'deki temaslarını tamamlayan Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, havayoluyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne geçerek, bölge Valisi Nur Bekri İle görüştü. Çin Halk Cumhuriyetinin birliğine ve tek Çin politikasına her zaman saygı duyduklarını Belirten Çağlayan, Çin topraklarının altıda birini Uygur bölgesinin oluşturduğunu kaydetti. Çağlayan, bölgede çok önemli maden, petrol, doğalgaz ve kömür yatakları bulunduğunu bu özelliği nedeniyle gelecekte bölgenin gözdesi durumuna geleceğini kaydetti. Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin bu özelliğiyle Türk iş adamlarının ilgisini çektiğini belirten Çağlayan ''Biz buraya size olan dostluğumuzun göstergesi olarak sadece mal satmaya gelmedik'' dedi.

Türk yatırımlarının bölgeye yöneleceğini ve bölgenin dünya ticaretinden daha fazla pay alacağını anlatan Çağlayan, daha sonra 5 Temmuz tarihinde Urimçi'de yaşanan olaylara ilişkin değerlendirmelerde de bulundu. Bu olaylardan dolayı büyük bir üzüntü duyduklarını ve olayları yakından takip ettiklerini belirten Çağlayan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün ziyaretinin ardından bu olayların yaşanmasını talihsizlik olarak değerlendirdi.

Yaşanan olayların Türkiye'de derin kaygı yarattığını belirten Çağlayan, Türkiye'de 300 binden fazla Uygur vatandaş bulunduğuna dikkat çekti. Türkiye Cumhuriyeti olarak olaylara sebebiyet verenlerin en kısı zamanda tespit edilmesi ve adaletin şeffaf tecelli etmesini istediklerini dile getiren Çağlayan, bu konuyla ilgili Vali Bekri'nin kendisine ileteceği bilgileri kendi tespitleriyle birlikte Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a ileteceğini kaydetti. Çağlayan, olaylar sonrasında alınan tedbirleri de olumlu bulduklarını söyledi.

-VALİ BEKRİ-

Sincan Uygur Özerk Bölgesi Valisi Nur Bekri de Çin'in özel bölge sisteminin 60 yıldan bu yana uygulandığını bu süre içinde Sincan'ın ekonomisinin güçlü bir şekilde geliştiğini kaydetti. Sincan Uygur Özerk Bölgesinde 11 demiryolu hattı inşaatı ve 14 havaalanı limanı bulunduğunu anlatan Bekri 2010 yılına kadar havalimanı sayısını 19'a çıkaracaklarını bildirdi. Merkezi hükümetin desteği olmaksızın Sincan'ın bu kadar değişikliği gerçekleştiremeyeceğini belirten Bekri, Sincan'ın geçen yıl ki dış ticaret tutarının 22 milyar 200 milyon dolar olduğunu anlattı. Milli politika, ekonomi, dil ve kültürlerin korunması bakımından Çin hükümetinin dünyaya örnek oluşturduğunu belirten Bekri, bütün vatandaşların din ve inançlarına saygı gösterildiğini ve yasalar tarafından bunun korunduğunu kaydetti

Sincan'da 23 bin 900 cami, 29 bin de din görevlisi bulunduğunu anlatan Bekri, Sincan'ın şu anda tarihinde en iyi dönemini yaşadığını belirtti. Çin yönetiminin 60. yıl kutlamalarına ilişkin hazırlıklar sürerken 5 Temuzda Sincan'da yaşanan olaylardan dolayı çok büyük üzüntü duyduklarını belirten Bekri, ''5 Temmuz olayları din, milliyet, insan hakları sorunu değil, bu bir siyasi çatışmadır'' dedi.

Şiddete katılanların insanları öldürmesi karşısında şoke olduklarını belirten Bekri, halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması için hemen gerekli tedbirleri aldıklarını aktardı. Olaylarda şiddete başvuranların çok az bir grup olduğunu ve bunların Sincan'da kınandığını ifade eden Bekri, Sincan'da durumun normale dönmeye başladığını belirtti.

Sincanda normal düzenin sağlandığına konuşmasında sık sık vurgu yapan Bekri, yıkıcı faaliyetlere başvuranların Sincan'da kimsenin desteğini kazanamayacağını ifade etti. ''Bölücü ve yıkıcı faaliyetler azınlık grupları ve Çin hükümetinin çıkarlarına aykırıdır, cezalandırılacaktır'' diyen Bekri, Sincan'daki halkın istikrar istediğini belirtti.

Devlet Bakanı Çağlayan, buradaki görüşmenin ardından Hantanrı Cami'ini gezerek burada görev yapan iki imamdan bilgi aldı. Çağlayan, daha sonra camide namaz kıldı.

Namazın ardından Urimçi Fuarına katılan Çağlayan, fuara oldukça ilginç yöresel bir giysiyle katılan Uygurlu genç kızla ve Terrekota Askerlerinin imparatorunun dev boyutlu maketiyle fotoğraf çektirdi.

Fuarın ardından Rüzgar jeneratörü üretimi yapan bir fabrikayı gezen Çağlayan, fabrika gezisinin ardından Coca Cola dolum tesislerini gezdi. Coca Cola'nın Üst Yöneticisi (CEO) Muhtar Kent'in tesislerin girişinde yer alan görüntüsü önünde fotoğraf çektiren Çağlayan, daha sonra bölgedeki sanayi bölgesiyle ilgili yetkililerden bilgi aldı.