Anayasa değişikliği görüşmeleri 77 saat 15 dakika sürdü

Partili Cumhurbaşkanlığı sistemi getiren Anayasa değişikliği teklifinin ilk tur görüşmeleri tamamlandı. Dün yapılan görüşmelerde 17 ve 18. maddeler kabul edildi. Böylece geçtiğimiz pazartesi başlayan 18 maddelik Anayasa teklifinin ilk tur görüşmeleri 77 saat 15 dakikada tamamlanmış oldu. TBMM Genel Kurulu, Anayasa görüşmelerinde 6’ncı gün mesaisinde sabahladı. AK Parti’nin planı paketin tümünün sabaha kadar görüşülüp geçirilmesiydi.

12, 13, 14. maddelerin kabul edilmesinin ardından gece yarısından sonra 15 ve 16. maddelere geçildi. Bu sırada CHP taktik savaşına girişince 15 ve 16. maddelerin kabul edilmesi sabahı buldu, oturum saat 06.09’da noktalandı. Böylelikle, 9 Ocak’ta başlayan görüşmelerde en uzun Anayasa mesaisi yapılmış oldu. Sabaha kadar süren görüşmelerin polemik ve tartışma konuları “ısırılma”, “düşünerek oy kullanma”, oy tasnifi sürerken oturumu yöneten Başkanvekili’nin 5 dakika ara vermesi, Saffet Sancaklı’nın eşinin intihar girişimi ve sonrasında AK Parti ve MHP’nin görüşmeyi hızlandırmak için konuşma hakkından vazgeçmesi oldu.

‘ELMA DA MI ISIRMADINIZ?’

TBMM Genel Kurulu’nda cumartesi günü görüşmeler, AK Parti Milletvekili Muhammet Balta’nın, ısırılma iddiası tartışmasıyla başladı. Meclis’ten yaptığı canlı yayınlarla gündem olan CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker “Bunu ısırsa ısırsa at ısırmış olabilir. Siz hiç elma da mı ısırmadınız? Bir diş izinin ne olduğunu bilmiyor musunuz?” dedi.

AK Partililerin “ısırılma” iddiasını sürdürdüğü tartışmada CHP Konya Milletvekili Hüsnü Bozkurt da “Kulak burun boğaz uzmanı, 43 yıllık bir hekim olarak, ısırıldığını iddia eden arkadaşımızın fotoğrafını inceledim. Isırık da olsa, sıyrık da olsa epitelizasyon başlamış bir yaranın 48 saat önceden olması şarttır. Fotoğraftaki yaranın üzerinde kabuk var” diye konuştu.

SON GÜNDE 2 MADDE

Genel Kurul sabaha kadar çalıştıktan sonra dün de saat 16.00’da toplandı. 17. ve 18. maddelerin görüşmeleri ve oylamaları saat 23.30’da tamamlandı. Cumhurbaşkanı seçimi ve genel seçimlerin 3 kasım 2019’da birlikte yapılmasına ilişkin 17. madde 342 oyla kabul edildi. 135 ret oyu kullanılırken, 2 çekimser, 3 boş ve 2 de geçersiz oy çıktı.

18. maddenin oylanmasına 481 milletvekili katıldı. Madde 344 oyla kabul edildi. 131 ret, 1 çekimser, 2 boş 3 geçersiz oy kullanıldı. 18. madde görüşmeleri sırasında söz alan Bağımsız Gaziantep Milletvekili Ümit Özdağ, AK Parti’ye iç savaş uyarısında bulundu ve “Bu kadar ağır tehditle karşı karşıya olan bir ülke sistem değiştirme riskini almamalıdır” dedi.

2’NCİ TUR, 48 SAAT ARADAN SONRA

ANAYASA değişikliğinde 2’nci tur görüşmelere çarşamba günü başlanması bekleniyor. Anayasa ve İçtüzük kuralı olarak ilk turdan sonra 48 saatlik bir ara gerekiyor. Bugün Genel Kurul’un toplanmaması, milletvekillerinin 1 gün dinlenmesi kararlaştırıldı. Yarın da görüşmeleri yarım kalan torba yasanın görüşmelerinin yapılması planlandı. Çarşamba günü başlaması beklenen 2’nci turda maddeler üzerinde konuşma yapılmayacak.

Ancak önergeler üzerinde konuşma hakkı kullanılabilecek. Görüşmeli şekilde 7 gün süren Anayasa değişikliği teklifinin ilk turundan sonra 2’nci turun da cuma günü, olmazsa en geç hafta sonu tamamlanması planlanıyor. 3 ile 5 gün arasında gerçekleşmesi beklenen bu tur aynı zamanda referandum tarihi açısından da belirleyici olacak.

Paket ilk turda tüm maddelerde 330’un üzerinde oy aldığı için 2’nci turdan da benzer sonuçla geçmesi bekleniyor. 2’nci turda 330’un altında oy alan madde, paketten çıkartılacak. Teklifin tümü üzerinde yapılacak oylamada “Evet” oyları 330’un altında kalırsa, paket tümüyle düşecek. Genel Kurul çalışmalarına Anayasa’nın 2’nci turu tamamlandıktan sonra 7 Şubat’a kadar sömestr için ara verilmesi planlanıyor.

CHP’LI MILLLETVEKILLERINDEN ‘DÜŞÜNME’ EYLEMI

MHP’li Saffet Sancaklı’nın eşinin cumartesi akşamı intihar haberinin ardından AK Parti ve MHP, süreci hızlandırmak için maddeler üzerinde konuşmadan sabaha kadar çalışarak görüşmeleri tamamlama kararı aldı.

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, “Bir acı üzerinden, bir oldu bittiyle, gümrükten mal kaçırır gibi buradan Anayasa değişikliğini bu gece bitirmeye çalışmak, bu gece geçirmeye çalışmak bana ahlaki gelmiyor. Biz bu oylamada İçtüzük’ün öngördüğü şekilde ve düşünerek oy kullanacağız” dedi. Altay’ın sözlerinin ardından 01.15’te 15’inci maddenin gizli oylaması başladı. MHP ve AK Partili vekillerin oylarını kullanmalarının ardından CHP’liler oy kullanmaya başladı.

Ancak oy kabinine giren CHP’liler, “Düşünerek oy kullanıyoruz” gerekçesiyle perdeyi çekerek dakikalarca dışarı çıkmadı. CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, 19 dakika oy kabininde kalarak rekor kırarken, Adana Milletvekili İbrahim Özdiş ise 16 dakikayla en uzun süre kabinde kalan ikinci isim oldu.

Meclis Başkanvekili Ahmet Aydın, sık sık CHP’lileri oylarını çabuk kullanmaları konusunda uyararak, “Arkadaşlar, düşünmediniz mi daha? Bundan önceki oylarınızı düşünmeden mi attınız?” diye sordu. Meclis Genel Kurulu’nda Anayasa teklifinin 17. maddesinin oylaması sırasında CHP’li vekiller, oy kullanırken kupaların bulunduğu sehpalara Anayasa kitapçığı bıraktı. Bırakılan Anayasa kitapçıklarını bazı AK Parti milletvekilleri de aldı.

KABUL EDILEN MADDELER NE GETİRİYOR?

Cumartesi günü başlayan ve pazar akşamı 1. tur görüşmelerinde kabul edilen maddelerin getirdiği düzenlemeler şöyle:

12. MADDE: Cumhurbaşkanına olağanüstü hal ilanı ve kararname çıkarma yetkisi veriyor.

13. MADDE: Askeri mahkemeler kaldırılıyor.

14. MADDE: HSYK üyelerinin seçiminde TBMM’de uygulanacak yöntem düzenleniyor.

15. MADDE: Bütçe hazırlama ve kabulüne ilişkin düzenleme

16. MADDE: Başbakanlık’a son veriliyor; Başbakan ve bakanlar kurulunun yetkileri Cumhurbaşkanı’na aktarılıyor.

17. MADDE: Cumhurbaşkanlığı seçiminin genel seçimle birlikte 3 Kasım 2019’da yapılmasını öngörüyor.

18. MADDE: Yürürlük maddesi. Cumhurbaşkanı’nın parti genel başkanı da olmasının yolunu açan maddenin değişiklik halkoyunda kabul edildikten sonra yürürlüğe girmesini sağlıyor.

EN ERKEN 26 MART EN GEÇ 23 NİSAN'DA REFERANDUM

2’nci tur hafta sonuna kadar tamamlanırsa ve 23 Ocak’ta Cumhurbaşkanı tarafından onaylanırsa 60 gün sonra referandum yapılması gerekiyor. Bu durumda en erken 26 Mart Pazar günü referanduma gidilebilecek. Paket hafta sonu geçse bile TBMM Başkanlığı Kanunlar Başkanlığı inceleme süresini uzatırsa takvim de sarkacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 15 günlük inceleme süresini doldurursa referandum tarihi 2 Nisan’dan başlayarak nisan ayı içinde bir pazar gününe denk gelecek. Referandum tarihi olarak 9, 16 ya da 23 Nisan da ihtimaller dahilinde yer alıyor.